This website will not display properly without JavaScript enabled - Ce site ne peut pas s'afficher correctement sans JavaScript - Strony nie wyświetlą się poprawnie bez JavaScript.

10 refleksji na temat Ukrainy

Pełny tytuł: 10 refleksji na temat Ukrainy po jej ostatnich obchodach Dnia Niepodległości . Autor, Andrew Korybko, jest amerykańskim analitykiem politycznym mieszkającym w Moskwie.
Tłumaczenie z angielskiego, adaptacja domowa.


Po odzyskaniu niepodległości Ukraina nie wykorzystała swojego początkowo obiecującego potencjału społeczno-ekonomicznego z powodu niepoprawnej korupcji. Kiedy ludzie w końcu zaczęli protestować przeciwko temu systemowemu problemowi, ich ruchy zostały wykorzystane przez Zachód do geopolitycznej rozgrywki przeciwko Rosji.

Ukraina świętowała w sobotę (24/8/24) 33-tą Rocznicę Niepodległości, podczas którego Zełenski wygłosił hiperagresywne przemówienie , w którym chwalił się trwającą inwazją swoich sił na Kursk . Tak wiele wydarzyło się w ciągu ponad 900 dni od rozpoczęcia ostatniej fazy tego trwającego już dekadę konfliktu , że wielu zapomniało, jak do niego doszło. Jedna trzecia wieku od ogłoszenia przez Ukrainę niepodległości od ZSRR jest zatem odpowiednim momentem, aby podzielić się kilkoma refleksjami na temat tego kraju.

1. Kraj, który narodził się z koncepcji

„Ukraina” oznacza „pogranicze”, ale kiedyś było to serce Rusi Kijowskiej. Dopiero po zniszczeniu tej cywilizacji przez Mongołów, późniejszym przejęciu kontroli nad jej środkowo-zachodnimi pozostałościami przez Wielkie Księstwo Litewskie, a następnie połączeniu tego państwa z Polską, koncepcja pogranicza zaczęła nabierać kształtu - gdy to, co jest obecnie Ukrainą, stało się granicą między ich Rzecz(ą)pospolitą a Rosją. Ten trwający wieki proces doprowadził do powstania odrębnej tożsamości, a ostatecznie - do powstania kraju.

2. Tożsamość narodowa pozostaje kwestią sporną

W odniesieniu do tożsamości narodowej istnieją dwie szkoły myślenia: szkoła radykalna, która obsesyjnie myśli o różnicach z Rosją i zaciekle jej nienawidzi, oraz szkoła umiarkowana, która skupia się bardziej na rozwoju społeczno-ekonomicznym i nie wyklucza współpracy z Rosją. Walka między tymi szkołami definiuje ukraiński ruch narodowy od samego początku. Obecnie dominują radykałowie, ale obawiają się, że umiarkowani mogą powrócić, dlatego nadal ich prześladują .

3. Upadek społeczno-ekonomiczny był możliwy do uniknięcia

W momencie uzyskania niepodległości Ukraina liczyła ponad 50 milionów mieszkanców i posiadała bogatą spuściznę przemysłowę po Związku Radzieckim. Mogło to uczynić z niej jeden z zamożniejszych krajów w Europie, ale szansa została zmarnowana. Obecnie szacuje się, że populacja Ukrainy wynosi 36 milionów ludzi , a nieustanna deindustrializacja uczyniła ją najbiedniejszym krajem w Europie . Wiarygodne prognozy sugerują, że upadek społeczno-ekonomiczny Ukrainy będzie się pogłębiał.

4. Niewiarygodna korupcja zabiła kraj

Wspomniany wyżej upadek został spowodowany niewiarygodną korupcją na Ukrainie, ponieważ konkurujące kliki oligarchiczne bardziej dbały o własne interesy ekonomiczne, niż o interesy narodu. Oligarchowie kontrolowali kolejnych ukraińskich przywódców, a z czasem te kliki i ich politycy znaleźli się pod wpływem – niekiedy wręcz pod kontrolą – sił zewnętrznych. Powszechna świadomość tego systemowego problemu doprowadziła do powstania dobrze intencjonowanych ruchów protestacyjnych, które później zostały "przejęte" przez system.

5. Kolorowe rewolucje nigdy nie były rozwiązaniem

Wielu Ukraińców szczerze myślało, że kolorowe rewolucje  z lat 2004-2005 i 2013-2014 wyzwolą ich kraj spod władzy skorumpowanych oligarchów i w końcu przyniosą im przyszłość, na jaką zasługiwali od 1991 r.. Tyle, że w rzeczywistości były to protesty zorganizowane i wykorzystane jako broń przez Zachód. Wykorzystano uzasadnione żale i gniew społeczeństwa do gry o wpływy geopolityczne, aby pomóc sojuszniczym frakcjom oligarchicznym w zamachu stanu przeciwko Rosji.

6. Hegemoniczne cele z góry przesądziły o wojnie

„EuroMajdan” był fortelem mającym na celu przyciągniecie Ukrainy w stronę USA kosztem Rosji, i przekształcenie jej w najbardziej wysunięty na wschód przyczółek NATO. Ten hegemoniczny cel miał na celu wymuszenie od Rosji serii ustępstw, które ostatecznie zneutralizowałyby jej suwerenność. Wynikało to z postulatu Brzezińskiego, że Rosja - pozbawiona wpływów na Ukrainie - przestanie być „imperium”. Największy konflikt w Europie od czasów II wojny światowej nie wybuchłby, gdyby USA nie dążyły do realizacji tego postulatu.

7. Od fałszywej demokracji do prawdziwej dyktatury

Ukraina była fałszywą demokracją przed „EuroMajdanem”, ale dopiero wspierana przez Zachód "kolorowa rewolucja" ostatecznie przyniosła dyktaturę. USA zadbały o to, aby radykalna szkoła myślenia o ukraińskiej tożsamości narodowej stała się de facto ideologią kraju, co w połączeniu z nowo narzuconą dyktaturą uniemożliwiło powrót do władzy zwolennikom szkoły umiarkowanej. Ukraina jest obecnie bardziej zniewolona politycznie, niż dekadę temu.

8. Spalenie europejskiego mostu lądowego do Chin

Zmianom na Ukrainie po „EuroMajdanie” towarzyszyły również szersze zmiany geoekonomiczne, mające na celu zrujnowanie możliwości funkcjonowania Ukrainy jako pomostu pomiędzy Europą i Chinami. Podsycane przez Zachód napięcia rosyjsko-ukraińskie uniemożliwiły współpracę wzdłuż „Eurazjatyckiego Mostu Lądowego”, co przyczyniło się do realizacji wielkiego strategicznego celu USA, jakim jest odcięcie UE od Rosji i Chin.

9. Neoliberalny plac zabaw zachodnich elit

Przyspieszony społeczno-ekonomiczny upadek Ukrainy od czasu „EuroMajdanu” doprowadził do logicznej kulminacji po tym, jak reżim oligarchiczny kraju sprzedał się w ciągu ostatnich dwóch i pół lat, aby stać się neoliberalnym placem zabaw zachodnich elit. Kraje G7 , BlackRock , zagraniczni inwestorzy rolni  i inni kontrolują już strategiczne sektory gospodarki ukraińskiej. Suwerenność Ukrainy stała się nominalna, ponieważ prawdopodobnie nigdy nie będzie ona w stanie odzyskać kontroli państwowej nad tymi gałęziami przemysłu.

10. Czy Ukraińcy zbliżają się do punktu przełomowego?

Ukraińcy doświadczyli tak wielkiego spustoszenia i rozczarowania od czasu uzyskania niepodległości, że nie sposób nie zastanawiać się, czy kiedykolwiek osiągną punkt przełomowy. Do tej pory nie osiągnęli go, ponieważ nie umierali dosłownie za swój reżim oligarchiczny, niemniej rosnący opór  wobec polityki przymusowego poboru  sugeruje, że niektórzy ludzie postanowili w końcu bronić się. Nie wiadomo jednak, czy może to przerodzić się w pełnoskalowy bunt, ponieważ tajna policja tłumi wszelkie formy opozycji.

Andrew Korybko
25/08/2024