Wskaźniki ekonomiczne i rozwojowe

Istnieje imponująca ilość wskaźników ekonomicznych i rozwojowych. Wskaźniki ekonomiczne interesują sie wyłącznie elementami kwantytatywnymi, czyli wszystkim, co można przeliczyć na pieniądze; wskaźniki rozwojowe (zwane również syntezującymi) uwzględniają dodatkowo inne aspekty życia. Każdy z nich ma swoje wady, a stosowne rankingi zmieniają się w zależności od źródła informacji wykorzystanego do ich opracowania (1) oraz od momentu, w którym stosowne dane zostały udostępnione.
Poniżej porównanie 7-ciu wskaźników w oparciu o dane z 2018 r.
Zwróćcie uwagę, jak zmienia się klasyfikacja tenorów ekonomicznych w zależności od wskaźnika.

Wskaźniki ekonomiczne:

• 1. Produkt światowy brutto
• 2. PKB nominalne
• 3. PKB nominalne per capita
• 4. PSN (Parytet Siły Nabywczej)
• 5. PSN per capita

Wskaźniki rozwojowe:

• 6. HDI - Human Development Index (Wskaźnik rozwoju społecznego)
• 7. WHR - World Happiness Report (Raport o światowym szczęściu)

Anegdotycznie:

• 8. Sondaz "Czy żyje się lepiej, czy gorzej, niż 50 lat temu ?"

1. Produkt światowy brutto

Produkt światowy brutto (PMB /GWD ) jest sumą PKB nominalnych wszystkich państw planety (2). Wskaźnik obliczany jest w dolarach (więcej na temat dolara w punkcie 2-gim poniżej).

Produkt światowy brutto odzwierciedla jedynie tworzenie dóbr. Nie odzwierciedla rozwoju krajów, dobrobytu ich mieszkańców, wpływu rozwoju gospodarczego na środowisko, ani nierówności pomiędzy krajami.
www.lafinancepourtous.com .

2. PKB nominalne

PKB nominalne otrzymuje się przeliczając PKB danego państwa na dolary po kursach obowiązujących na rynkach walutowych. Kiedy waluty tracą na wartości w stosunku do dolara, odbija się to negatywnie na wskaźniku.

PKB mierzy bogactwo wytworzone w danym kraju w zdefiniowanym okresie czasu.
Jest agregatem wartości dóbr i usług sektora publicznego i prywatnego, do których dodaje się VAT , podatek akcyzowy i cło.
www.lafinancepourtous.com 

Poniżej lista 10-ciu najwyższych PKB nominalnych z 2018 roku (UE uwzględniona dla porównania). Zaznaczam je tłustymi literami jako, że będę odwoływał sie do nich przedstawiając kolejne wskaźniki.

PKB nominalne państw w $ (dane MFW, 2018)

Poz.	Państwo	PKB w $
1	USA	20 494 050 000 000
-	Unia Europejska	18 750 050 000 000
2	Chiny	13 407 400 000 000
3	Japonia	4 971 930 000 000
4	Niemcy	4 000 390 000 000
5	Wielka Brytania	2 828 640 000 000
6	Francja	2 775 250 000 000
7	Indie	2 716 750 000 000
8	Włochy	2 072 200 000 000
9	Brazylia	1 868 180 000 000
10	Kanada	1 711 390 000 000
Dla porównania:
11	Rosja	1 630 660 000 000
22	Polska	586 020 000 000

Bez niespodzianki, w powyższym rankingu odnajdujemy państwa najbardziej zaludnione i/lub o największej powierzchni - USA, Chiny, Indie, Brazylię i Kanadę:

Korelacja pomiędzy rankingiem PKB, powierzchnią i zaludnieniem

Poz. PKB	Państwo	Poz. z racji powierzchni	Poz. z racji populacji
1	USA	4	3
-	Unia Europejska	6	3
2	Chiny	3	1
7	Indie	7	2
9	Brazylia	5	6
10	Kanada	2	38

3. PKB nominalne per capita

PKB nominalne w przeliczenu na głowę mieszkańca danego państwa. Wskaźnik używa dolara, a zatem - podobnie jak poprzednie - "pływa" w zależności od kursów wymiany walut. Dodatkową jego słabością jest, że nie do końca wiadomo, kogo dane państwo bierze pod uwagę jako "mieszkańca".

PKB nominalne per capita w $ (dane MFW, 2018)

Poz.	Państwo	Per capita
1	Luksemburg (3)	114 234
2	Szwajcaria	82 950
3	Makau ( )	82 388
4	Norwegia	81 695
5	Irlandia	76 099
6	Islandia	74 278
7	Katar	70 780
8	Singapur	64 041
9	USA	62 606
10	Dania	60 692
Pozostali liderzy PKB nominalnego:
16	Niemcy	52 559
21	Kanada	49 651
25	Francja	45 775
26	Wielka Brytania	45 705
28	Japonia	44 227
33	Włochy	39 637
73	Chiny	18 110
80	Brazylia	16 154
119	Indie	7 874
Dla porównania:
59	Polska	15 431
65	Rosja	11 327

4. PSN

PSN, czyil Parytet Siły Nabywczej  jest wskaźnikiem stosowanym do porównywania siły nabywczej walut krajowych, czego nie umożliwia stosowanie kursów wymiany walut.

PSN pozwala na rozwiązanie problemu dokonywania międzynarodowych porównań PKB. Zasadniczą kwestią jest zebranie danych o cenach z zagregowanej listy towarów i usług, która zawiera produkty porównywalne i reprezentatywne dla analizowanych krajów.
Wikipedia 

PKB/PSN w $ (dane MFW, 2018)

Poz.	Państwo	PKB/PSN
1	Chiny	25 270 070 000 000
--	Unia Europejska	22 023 140 000 000
2	USA	20 494 050 000 000
3	Indie	10 505 290 000 000
4	Japonia	5 594 450 000 000
5	Niemcy	4 356 350 000 000
6	Rosja	4 213 400 000 000
7	Indonezja	3 494 740 000 000
8	Brazylia	3 365 340 000 000
9	Wielka Brytania	3 037 790 000 000
10	Francja	2 962 800 000 000
Pozostali liderzy PKB nominalnego:
12	Włochy	2 397 400 000 000
17	Kanada	1 836 820 000 000
Dla porównania:
23	Polska	1 212 930 000 000

5. PSN per capita

PSN w przeliczenu na głowę mieszkańca danego państwa. Klasyfikacja zależy w znacznym stopniu od tego, kto dostarcza danych: MFW, Bank Światowy, czy CIA. (4). Dodatkową słabością wskaźnika jest, że - jak w każdym "per capita" - nie do końca wiadomo, kogo dane państwo bierze pod uwagę jako "mieszkańca".

PKB/PSN na mieszkańca w $ międzynarodowych (dane MFW, 2018)

Poz.	Państwo	PKB/PSN per capita
1	Katar	130 475
--	Makau ( )	116 808
2	Luksemburg	106 705
3	Singapur	100 345
4	Brunei	79 530
5	Irlandia	78 785
6	Norwegia	74 356
7	Zjednoczone Emiraty Arabskie	69 382
8	Kuwejt	67 000
9	Szwajcaria	64 649
--	Hongkong ( )	64 216
10	USA	62 606
Pozostali liderzy PKB nominalnego:
16	Niemcy	52 559
21	Kanada	49 651
25	Francja	45 775
26	Wielka Brytania	45 705
28	Japonia	44 227
33	Włochy	39 637
73	Chiny	18 110
80	Brazylia	16 154
119	Indie	7 874
Dla porównania:
43	Polska	31 939
49	Rosja	29 267

Porzućmy teraz wskaźniki kwantytatywno-dolarowe i przyjrzyjmy się paru wskaźnikom rozwojowym (syntezującym).

6. HDI

Wskaźnik rozwoju społecznego, czyli HDI (Human Development Index), został zdefiniowany przez UNPD  (Program ONZ ds. Rozwoju) w 2010 roku.

Celem wskaźnika rozwoju społecznego (HDI) jest próba zmierzenia poziomu rozwoju państw, nie zadowalając się ich "wagą" ekonomiczną wyrażoną w PKB lub w PKB per capita. Zawiera więcej danych jakościowych: bierze pod uwagę stan zdrowia i przeciętną długość życia, poziom wykształcenia i zaangażowanie społeczne, oraz standard życia. Operuje skalą od 0 do 1.
www.populationdata.net 

HDI ma wadę wszystkich agregatów: zakłada, że jego składniki są współmierne. (5).

HDI (klasyfikacja ONZ, dane 2017)

Poz.	Państwo	HDI
1	Norwegia	0,953
2	Szwajcaria	0,944
3	Australia	0,939
4	Irlandia	0,938
5	Niemcy	0,936
6	Islandia	0,935
7	Szwecja	0,933
7	Hongkong ( )	0,933
9	Singapur	0,932
10	Holandia	0,931
Pozostali liderzy PKB nominalnego:
12	Kanada	0,926
13	USA	0,924
14	Wielka Brytania	0,922
19	Japonia	0,909
24	Francja	0,901
28	Włochy	0,880
79	Brazylia	0,759
86	Chiny	0,752
130	Indie	0,640
Dla porównania:
33	Polska	0,865
49	Rosja	0,816

7. World Happiness Report

World Happiness Report  jest wskaźnikiem poczucia szczęścia publikowanym od 2012 roku przez SDSN  (sieć Narodów Zjednoczonych ds. Zrównoważonego Rozwoju). Autorami ocen są mieszkańcy państw, a raport koreluje je następnie z różnymi aspektami życia.

Krytycy podkreślają sprzeczności w rankingu spodowane niespójnością metodologii oraz kwestionują wiarygdność wypowiedzi osób, z którymi przeprowadza się ankiety ; twierdzą też, że mierzenie szczęścia grupy ludzi jest mylące, ponieważ szczęście jest sprawą indywidualną: "Nie możemy mówić o szczęśliwych narodach ; możemy mówić jedynie o szczęśliwych lub nieszczęśliwych osobach”.

W marcu 2019 r. Finlandia została uznana za najszczęśliwszy naród na świecie.

World Happiness Report (ONU, 2018)

Poz.	Państwo	Ranking
1	Finlandia	7.632
2	Norwegia	7.594
3	Dania	7.555
4	Islandia	7.495
5	Szwajcaria	7.487
6	Holandia	7.441
7	Kanada	7.328
8	Nowa Zelandia	7.324
9	Szwecja	7.314
10	Australia	7.272
Pozostali liderzy PKB nominalnego:
15	Niemcy	6.965
18	USA	6.886
19	Wielka Brytania	6.814
23	Francja	6.489
28	Brazylia	6.419
47	Włochy	6.000
54	Japonia	5.915
86	Chiny	5.246
133	Indie	4.190
Dla porównania:
42	Polska	6.123
59	Rosja	5.810

8. Czy żyje się lepiej, czy gorzej, niż 50 lat temu ?

Na zakończenie, anegdotycznie, sondaż Pew Research Center , przeprowadzony w połowie 2017 roku. Liderzy PKB światowego wyglądają w nim następująco:

Czy w 2017 roku żyło się lepiej, czy gorzej, niż 50 lat temu ? (czyli w 1967 roku)

Poz.	Państwo	Gorzej	Lepiej
2	Indie	17 %	69 %
4	Japonia	15 %	65 %
5	Niemcy	20 %	65 %
11	Kanada	24 %	55 %
18	Wielka Brytania	31 %	45 %
24	USA	41 %	37 %
26	Brazylia	49 %	35 %
27	Francja	46 %	33 %
33	Włochy	50 %	23 %
?	Chiny	brak danych	brak danych
Dla porównania:
9	Polska	21 %	62 %
14	Rosja	28 %	50 %

Na pierwszym miejscu figuruje Wietnam (4 % "gorzej" ; 88 % "lepiej"). Co łatwo zrozumieć przypominając sobie, iż trwała tam wojna...

Konkluzja

Trudno nie zauważyć, że kiedy wskaźniki nie zadowalają się podliczaniem i przeliczaniem dóbr na dolary, rankingi zmieniają się wymownie.

Przypisy:

1. MFW , Bank Światowy , ONZ , CIA World Factbook  ↩
2. W 2004 r., 500 największych firm międzynarodowych kontrolowało ponoć 52% produktu światowego brutto. O ile informacja, którą przypisuje się Bankowi Światowemu, nie jest udokumentowana, o tyle brzmi wiarygodnie. ↩
3. Najwyższe PKB na mieszkańca jest w Luksemburgu - małym państwie, które oskubuje pozostałych członków Unii Europejskiej uprawiając (legalnie!) dumping fiskalny, co pozbawia ich dochodów podatkowych od dużych firm. ↩
4. Różnice te daje się wyjaśnić:
   — rzeczywiste PKB nie zawsze jest już znane;
   — moment oceny PKB ma znaczenie (np. ocena przed kryzysem gospodarczym);
   — ludność państwa bywa trudna do ustalenia. I nie do końca wiadomo, kto jest brany pod uwagę;
   — elementy wykorzystywane do oceny PSN zawierają dawkę subiektywności. ↩
5. "Opierając się na średnich krajowych, składniki te ignorują znaczącą korelację między różnymi aspektami jakości życia wśród ludzi i nie mówią nic o rozkładzie indywidualnych warunków w każdym kraju." Calculs d'IDH . ↩